"Drodzy bracia i siostry! Człowiek współczesny bardzo potrzebuje spotkania z Chrystusem ukrzyżowanym i zmartwychwstałym! (...) Kto, jeśli nie Król wyszydzony i upokorzony, może zaspokoić oczekiwania tylu mężczyzn i kobiet pozbawionych nadziei i godności? Kto, jeśli nie Syn Boży ukrzyżowany, może zrozumieć ból i samotność tylu ludzi, których życie zostało złamane i pozbawione perspektyw na przyszłość? Otwórzmy serce Chrystusowi. On odpowie na nasze najgłębsze oczekiwania. (...)"
Jan Paweł II
Jesteś w związku niesakramentalnym to znaczy:
- Jesteś w ponownym związku i nie zawarłeś sakramentu małżeństwa, bo istnieją przeszkody, dla których nie jest to możliwe. Żyje bowiem twój współmałżonek, któremu ślubowałeś przed ołtarzem miłość, wierność i uczciwość oraz, że go nie opuścisz aż do śmierci. I choć życie razem okazało się dla was zbyt trudne, nic nie zwalnia cię ze złożonej wobec Boga przysięgi. Ona trwa nadal, choć ty już nie trwasz przy swoim mężu/żonie. Dlatego nie możesz zawrzeć powtórnego małżeństwa przed ołtarzem. W podobnej sytuacji będzie również ten, kto zwiąże się z tobą, choćby wcześniej z nikim nie zawierał małżeństwa. Wasz związek jest niesakramentalny.
Niestety nie możesz:
Żyjąc w związku niesakramentalnym korzystasz w sposób dla chrześcijanina nieuprawniony z praw małżeńskich. Taka sytuacja uniemożliwia ci otrzymanie rozgrzeszenia i nie pozwala na przyjmowanie Komunii świętej. Nie możesz również być chrzestnym, ani świadkiem bierzmowania. Nie możesz także podejmować posług ministranta, czy lektora w zgromadzeniu liturgicznym. Stan ten utrzymuje się tak długo, jak długo trwa współżycie w waszym związku. Nie jest ono jedynie naruszeniem VI przykazania, ale z uwagi na wspólne zamieszkanie, stanem utrwalonej niewierności wobec sakramentalnego małżonka.
Możesz i powinieneś:
Przez chrzest stałeś się chrześcijaninem i ten Boży znak jest ci dany na całe życie. Dlatego próbuj wywiązywać się z twoich chrześcijańskich obowiązków. Szukaj kontaktu z Bogiem, On nigdy z ciebie nie zrezygnował! Pamiętaj o codziennej modlitwie i coniedzielnej Mszy św. Pozwól Bogu mówić do ciebie w liturgii słowa. Słuchaj Jego głosu, módl się wytrwale. Przychodź, choć nie możesz otrzymać Komunii świętej. Jesteś chrześcijaninem, masz zatem obowiązek chrześcijańskiego wychowania twoich dzieci. Skoro sam nie będziesz mógł dać dziecku przykładu życia sakramentalnego, dołóż wszelkich starań, aby przygotować je do życia w zjednoczeniu z Bogiem. Zadbaj o modlitwę twoją i dziecka, prowadź je do kościoła, interesuj się katechizacją, przygotuj dziecko do I Komunii św., a następnie zadbaj o pogłębienie i systematyczność jego życia sakramentalnego. Rozmawiaj z dzieckiem i z katechetą. Pomyśl na czas o bierzmowaniu. Ucz dziecko zaangażowania i pomocy innym. Pamiętaj! I ty powinieneś aktywnie uczestniczyć w życiu wspólnoty, do której włączył cię chrzest.
Sąd kościelny
Jeśli masz uzasadnione wątpliwości co do ważności twojego sakramentu małżeństwa, możesz skorzystać z pomocy prawnej i złożyć pozew (skargę powodową) w sądzie kościelnym. Trybunałem kompetentnym dla prowadzenia sprawy jest:
- trybunał miejsca, w którym małżeństwo zostało zawarte;
- trybunał miejsca, w którym jedna ze stron lub obie strony mają stałe lub tymczasowe zamieszkanie;
- trybunał miejsca, w którym faktycznie trzeba będzie zebrać większość dowodów.
Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego ma rozstrzygnąć wątpliwość, czy dane małżeństwo zostało zawarte nieważnie. Orzeczenie nieważności małżeństwa oznacza, że nie zaistniał skutek prawny, jakim jest węzeł małżeński, a skoro małżeństwo jest sakramentem, to znaczy, że w wyniku braku elementów konstytutywnych czy formalności lub warunków wymaganych przez prawo do ważności aktu, nie zaistniał sakrament małżeństwa. To właśnie jest przedmiotem orzeczenia sądu kościelnego, czyli prawdą o danym małżeństwie. Ze względu na fakt, iż instytucja małżeństwa i sakrament są nierozdzielne, sądowe stwierdzenie nieważności małżeństwa dotyczy rzeczywistości nadprzyrodzonej, a więc małżeństwo jest nieważne wobec Boga i Kościoła. Prawda, którą trybunał kościelny ogłasza w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa jest autorytatywną, wiążącą wypowiedzią dotyczącą małżeństwa dwojga osób, opartą na przyporządkowaniu norm kanonicznych i faktów, które miały miejsce w momencie zawierania małżeństwa. Na tejże prawdzie, strony procesowe mogą budować swoje przyszłe życie.
Przyczyny nieważności małżeństwa:
Istnieją trzy rodzaje okoliczności, które mogą spowodować nieważność małżeństwa. Małżeństwo może zostać nieważnie zawarte z powodu jakiejś przeszkody zrywającej, od której nie uzyskano dyspensy. Prawo kanoniczne (kan. 1083-1094) wymienia następujące przeszkody:
- przeszkoda wieku (14 lat dla kobiety i 16 lat dla mężczyzny). W Polsce dla obu stron wymagane jest ukończenie 18. roku życia.
- przeszkoda niemocy płciowej (impotencja)
- przeszkoda węzła małżeńskiego;
- przeszkoda różnicy religii;
- przeszkoda święceń;
- przeszkoda publicznego wieczystego ślubu czystości;
- przeszkoda uprowadzenia;
- przeszkoda występku (małżonkobójstwo);
- przeszkoda pokrewieństwa;
- przeszkoda powinowactwa;
- przeszkoda przyzwoitości publicznej;
- przeszkoda pokrewieństwa prawnego (powstałego z adopcji).
Małżeństwo może zostać nieważnie zawarte na skutek wad zgody małżeńskiej. Mówią o tym kan. 1095-1107. Najważniejsze z nich to:
- brak wystarczającego używania rozumu;
- poważny brak rozeznania oceniającego co do istotnych praw i obowiązków małżeńskich;
- niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich z przyczyn natury psychicznej;
- brak minimalnej wiedzy o małżeństwie;
- błąd;
- podstęp;
- warunek dotyczący przyszłości
- przymus;
- bojaźń;
- symulacja (wykluczenia małżeństwa, wykluczenie jedności/wierności małżeńskiej; wykluczenie nierozerwalności małżeństwa; wykluczenie potomstwa; wykluczenie sakramentalności)
Małżeństwo może zostać nieważnie zawarte również z powodu braku formy kanonicznej (niewłaściwa parafia; kapłan lub diakon błogosławiący małżeństwo bez upoważnienia).